kertik vadi ne demek?
Kertik Vadi Hakkında Bilgi
Kertik vadi, özellikle dağlık ve yüksek eğimli arazilerde akarsuların yataklarını derine doğru aşındırmasıyla oluşan, "V" şeklinde dar ve derin vadilerdir. Bu tür vadiler, genellikle genç akarsuların hızlı akış hızı ve yüksek aşındırma gücü sayesinde meydana gelir.
Oluşum Süreci:
- Tektonik Hareketler ve Yükselme: Kertik vadilerin oluşumu, genellikle bölgedeki tektonik hareketler sonucu arazinin yükselmesiyle başlar. Bu yükselme, akarsuyun eğimini artırır ve akış hızını hızlandırır.
- Derine Aşındırma (İnsizyon): Yüksek akış hızı ve taşıdığı sedimentlerle akarsu, yatağını derine doğru aşındırmaya başlar. Bu süreç, "derine aşındırma" veya "insizyon" olarak adlandırılır.
- Yan Aşındırmanın Sınırlı Olması: Kertik vadilerde yan aşındırma, derine aşındırmaya kıyasla daha sınırlıdır. Bunun nedeni, vadinin yan yamaçlarının genellikle dik ve stabil olmasıdır.
- "V" Şekli: Derine aşındırmanın baskın olması ve yan aşındırmanın sınırlı olması nedeniyle, vadi "V" şeklinde bir görünüm kazanır.
Özellikleri:
- Dar ve Derin: Kertik vadiler, genişliklerine kıyasla oldukça derin vadilerdir.
- Dik Yamaçlar: Yan yamaçları genellikle çok dik veya hatta dike yakındır.
- Hızlı Akan Akarsu: Tabanında genellikle hızlı akan bir akarsu bulunur.
- Kayalık ve Taşlık Zemin: Vadi tabanı genellikle kayalık ve taşlıktır, çünkü akarsu sürekli olarak sedimentleri taşır.
- Şelaleler ve Çağlayanlar: Kertik vadilerde, akarsuyun farklı yüksekliklerden düşmesi sonucu şelaleler ve çağlayanlar sıkça görülür.
Önemli Kavramlar: